Pareidolia (2)
Een pareidolie is een grol van de geest. Je bent er niet naar op zoek, ze rollen vanzelf je bewustzijn binnen. Dat komt door ons brein, dat constant naar patronen speurt in het blikveld. Daar kan gevaar loeren of prooi schuilen; de grote ogen van een tijger, de gespitste oren van een hert, de benen van een vijandige krijger in het bos. In de wereld van de moderne mens is dat vaak een illusie, een pareidolie.
Meestal zie je koppen en gezichten, maar eigenlijk kan het van alles zijn, van duivels of schattige olifantjes tot wolkenschepen, van banaal tot verbluffend. Ik schreef er al over in een eerder blog en ook in dit verhaal over Peter Flik. Daarnaast heb ik een bescheiden pareidolia-verzameling, waaruit om te beginnen een hele alledaagse:
Zo'n koffiekop heeft niet veel om het lijf, het is een triviale pareidolie. Wil lollig doen, lokt hooguit een glimlach uit. Je komt ze tegen in ieder café en ook thuis kunnen ze opduiken. Deze steekt z'n tong uit, dat moet je onmiddellijk afstraffen door hem op te drinken.
Maar dan deze. De filmafdeling special effects van In de Ban van de Ring had geen levensechter Ent kunnen maken.
Deze is ook heel fraai. Ik zag dit Weense plassende hondje meteen in het voorbijgaan - dat is trouwens altijd zo met een pareidolie: het is de ongezochte vondst. Zoon Midas had hem ook gelijk opgemerkt, hoeveel aandacht zou deze kleine toevals-reu van teer dagelijks wel niet krijgen?
Huilende huizen zijn mijn favoriete pareidolia. Ik kom ze regelmatig tegen als ik doordeweeks op reportage ben in Nederlandse dorpen. Een foto maken durf ik nooit, want dat zou pontificaal voor dat huis moeten waar ze duidelijk thuis zijn. Maar in Leusden had ik geluk, want was op pad met fotograaf Victor Lansink en die heeft minder gêne.
Misschien dat ik mijn schroom nog eens overwin en ooit een serie Huilende Huizen kan presenteren. Die moeten dan wel aan een belangrijke voorwaarde voldoen: dat ze eerlijk huilen, rein toevallig en zonder opzet. Dus de nep-huiler waarop je hier kan klikken vind ik niks, sorry. Een echt huilend huis ontstaat als een Pozzebok, spontaan en onbedoeld. Maar die Pozzebokken zijn weer een heel ander verhaal.